Ισοτονικά ποτά: ποιός, πότε, που και γιατί
Η διατροφολόγος - διαιτολόγος Στέλλα Βαλούρδου, απαντάει σε όλα τα ερωτήματα που έχουμε για τα αθλητικά ποτά.
Αθλητικά ποτά ή ισοτονικά υγρά δεν είναι άλλο από ένα διάλυμα που περιέχει ενέργεια με τη μορφή υδατανθράκων και ηλεκτρολυτών. Τα διαλύματα αυτά είναι φτιαγμένα για να αναπληρώνουν τους υδατάνθρακες που καταναλώνονται κατά τη διάρκεια της άσκησης και τους ηλεκτρολύτες που χάνονται με την εφίδρωση.
Εφίδρωση και αθλητική απόδοση
Η εφίδρωση και η εξάτμιση του ιδρώτα είναι μια φυσιολογική και πολύτιμη διαδικασία του ανθρώπινου σώματος, διαμέσου της οποίας o άνθρωπος ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματός του, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της άσκησης σε θερμό περιβάλλον. Με την εφίδρωση όμως εκτός από την απώλεια υγρών, προκαλείται και απώλεια ηλεκτρολυτών εκ των οποίων ο πιο σημαντικός είναι το νάτριο. Διαταραχές στους ηλεκτρολύτες μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία των κυττάρων και οργάνων του ανθρώπου με αποτέλεσμα την μείωση της αθλητικής απόδοσης ή ακόμα και τη δημιουργία σοβαρών προβλημάτων υγείας στους αθλητές.
Αθλητικά ποτά ή ισοτονικά υγρά δεν είναι άλλο από ένα διάλυμα που περιέχει ενέργεια με τη μορφή υδατανθράκων και ηλεκτρολυτών. Τα διαλύματα αυτά είναι φτιαγμένα για να αναπληρώνουν τους υδατάνθρακες που καταναλώνονται κατά τη διάρκεια της άσκησης και τους ηλεκτρολύτες που χάνονται με την εφίδρωση.
Εφίδρωση και αθλητική απόδοση
Η εφίδρωση και η εξάτμιση του ιδρώτα είναι μια φυσιολογική και πολύτιμη διαδικασία του ανθρώπινου σώματος, διαμέσου της οποίας o άνθρωπος ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματός του, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της άσκησης σε θερμό περιβάλλον. Με την εφίδρωση όμως εκτός από την απώλεια υγρών, προκαλείται και απώλεια ηλεκτρολυτών εκ των οποίων ο πιο σημαντικός είναι το νάτριο. Διαταραχές στους ηλεκτρολύτες μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία των κυττάρων και οργάνων του ανθρώπου με αποτέλεσμα την μείωση της αθλητικής απόδοσης ή ακόμα και τη δημιουργία σοβαρών προβλημάτων υγείας στους αθλητές.
Επιπλέον, κατά την άσκηση χάνονται και μεγάλα ποσά υδατανθράκων που είναι η πρώτη καύσιμη ύλη των μυών. Όταν μειωθούν σημαντικά τα αποθέματα υδατανθράκων τότε η κόπωση είναι πολύ μεγάλη και αναγκάζει τον αθλητή είτε να διακόψει την άσκηση είτε να μειώσει την έντασή της.
Εδώ, λοιπόν έρχονται να βοηθήσουν τα αθλητικά ποτά, αφού τα κύρια συστατικά τους είναι: τα υγρά, οι υδατάνθρακες και οι ηλεκτρολύτες. Πότε πρέπει να χρησιμοποιούμε - καταναλώνουμε ένα αθλητικό ποτό Όλοι οι διεθνείς οργανισμοί αθλητιατρικής και διαιτολογίας, συμφωνούν ότι η πρόσληψη αθλητικών ποτών βελτιώνει την απόδοση σε σχέση με την πρόσληψη νερού όταν η άσκηση διαρκεί πάνω από 1 ώρα. Οι περιπτώσεις που η κατανάλωση αθλητικών ποτών κατά τη διάρκεια άσκησης μικρότερης της 1 ώρας είναι απαραίτητη για γρήγορη αποκατάσταση είναι οι εξής: 1. όταν σε μικρό χρονικό διάστημα μετά το τέλος της άσκησης ακολουθεί επόμενη άσκηση (π.χ. πρωινή και απογευματινή προπόνηση ή προκριματικοί και τελικοί αγώνες) |
2. όταν η άσκηση ξεκινά με μειωμένα τα αποθέματα υδατανθράκων και
3. όταν η άσκηση ξεκινά με μειωμένα αποθέματα ηλεκτρολυτών. |
τα αθλητικά ποτά,
|
Επιλογή του ιδανικού αθλητικού ποτού
Η επιλογή του ιδανικού αθλητικού ποτού εξαρτάται από: το πότε θα καταναλώσουμε το αθλητικό ποτό (πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά την άσκηση), η διάρκεια της άσκησης, η περιεκτικότητά του σε ηλεκτρολύτες και σε υδατάνθρακες, η απορροφητικότητά του στο πεπτικό σύστημα, ο τύπος των υδατανθράκων που περιέχει και φυσικά η γεύση του ποτού. - Πριν την έναρξη της προπόνησης συνιστάται η κατανάλωση 500 ml διαλύματος υδατανθράκων περίπου 2 ώρες πριν την προπόνηση ώστε να επιτευχθεί καλή ενυδάτωση και αναπλήρωση των αποθεμάτων υδατανθράκων, σε περίπτωση που ο αθλητής δεν μπορεί να καταναλώσει τροφή. Η κατανάλωση πρέπει να γίνει 2 ώρες πριν για να δοθεί αρκετός χρόνος για την αποβολή του επιπλέον νερού (εάν υπάρχει). - Η θερμοκρασία των ποτών πρέπει να είναι μεταξύ 15-22oC ώστε να καταναλώνονται ευχάριστα και να επιτυγχάνεται η μέγιστη απορροφητικότητα. |
- Τα αθλητικά ποτά θα πρέπει να περιέχουν υδατάνθρακες και νάτριο. Η προσθήκη και άλλων ηλεκτρολυτών ή ουσιών δεν έχει κανένα όφελος στην αθλητική απόδοση.
- Η περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες θα πρέπει να είναι 40-80 g ανά λίτρο υγρού, δηλαδή διάλυμα 4-8% (g ανά 100 ml υγρού). Περαιτέρω αύξηση της περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές.
- Η περιεκτικότητα του νατρίου δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 0.5 με 0.7 g ανά λίτρο ποτού. Το νάτριο βελτιώνει τη γευστικότητα του ποτού, αυξάνει την απορροφητικότητά του και προλαμβάνει τη μείωση των αποθεμάτων νατρίου.
- Η περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες θα πρέπει να είναι 40-80 g ανά λίτρο υγρού, δηλαδή διάλυμα 4-8% (g ανά 100 ml υγρού). Περαιτέρω αύξηση της περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές.
- Η περιεκτικότητα του νατρίου δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 0.5 με 0.7 g ανά λίτρο ποτού. Το νάτριο βελτιώνει τη γευστικότητα του ποτού, αυξάνει την απορροφητικότητά του και προλαμβάνει τη μείωση των αποθεμάτων νατρίου.
- Η πρόσληψη υγρών θα πρέπει να ισούται με τις απώλειες υγρών λόγω εφίδρωσης. Άρα θα πρέπει να καταναλώνουμε 600-1200 ml την ώρα διαλυμάτων που περιέχουν 4-8% υδατάνθρακες.
Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε πως τα αθλητικά ποτά είναι πλούσια σε θερμίδες και σε περίπτωση που κάποιος επιθυμεί τη μείωση του σωματικού του βάρους θα πρέπει να κάνει ελεγχόμενη χρήση των ποτών αυτών. Τα αθλητικά ποτά έρχονται να συμπληρώσουν τη διατροφή των αθλητών και όχι να τον αντικαταστήσουν! Βοηθούν την άμεση επανασύνθεση και αποκατάσταση των αποθεμάτων ενέργειας προετοιμάζοντάς τους μυς με αυτόν τον τρόπο για την επόμενη προπόνηση και τους αγώνες. |
ΣΤΕΛΛΑ ΒΑΛΟΥΡΔΟΥ
Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, Msc
Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών
Msc Διατροφής Αθλητών
Τηλ: 22940-99089 κιν: 6942-820751
http://www.nutri-book.gr/
https://www.facebook.com/stellavalourdou
Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, Msc
Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών
Msc Διατροφής Αθλητών
Τηλ: 22940-99089 κιν: 6942-820751
http://www.nutri-book.gr/
https://www.facebook.com/stellavalourdou